แก่นแท้เพลงพื้นบ้าน ความเรียบง่ายของเพลงพื้นบ้าน การเน้นความสนุกสนานเป็นหลัก การมีรูปแบบที่คล้ายคลึงกัน รูปแบบร่วมของเพลงพื้นบ้าน
เพลงพื้นบ้านภาคเหนือ
เพลงพื้นบ้านภาคกลาง
เพลงพื้นบ้านภาคอีสาน
เพลงพื้นบ้านภาคใต้้
หน้านี้มีทั้งหมด ลิงค์
เพลงพื้นเมืองเป็นมรดกทางวรรณกรรม ชาวบ้านนิรนามได้แต่งเพลงของเขาขึ้น บทเพลงนี้อาจจะมาจาก ความเป็นคนเจ้าบทเจ้ากลอนและความอยู่ไม่สุขของปาก แต่บังเอิญ หรือบางทีไม่ใช่บังเอิญ เพลงของ เขาไพเราะและกินใจชาวบ้านคนอื่นๆด้วย ดังนั้นเพลงดังกล่าวจึงได้แพร่กระจายออกไปเรื่อยๆ และในที่สุด ไม่มีใครรู้ว่าใครเป็นคนแต่งเพลงบทนั้น และแต่งเมื่อใด เพลงพื้นเมืองถูกร้อยกรองขึ้นด้วยคำที่เรียบง่ายแต่กินใจเกินความ สิ่งนี้เองที่ทำให้เพลงพื้นเมืองมีค่า เพราะนั่นเป็นศิลปะอย่างหนึ่ง อย่างแท้จริงครั้งหนึ่ง พระราชวรวงศ์เธอ กรมหมื่นพิทยาลงกรณ์ ทรงเล่าว่าได้ ทรงแต่งบทเล่นเพลงขึ้นบทหนึ่ง แล้วประทานให้ ชาวชนบท ซึ่ง อ่านหนังสือได้เอาไปร้อง แต่ทรงสังเกตว่า จาก กิริยาที่ชาวบ้าน คนนั้นแสดงออกมา ถ้าหากปล่อยให้เขาแต่งเอง น่าจะเร็วกว่าบท ที่นิพนธ์เสียอีก ทรงถามว่า มันเป็นอย่างไร คำตอบที่ล้วนแต่เป็นเสียงเดียวกันคือ มันเต็มไปด้วยคำยากทั้ง นั้น ถึงตอนเกี้ยวพาราสีผู้หญิงชนบทที่ไหนเขาจะเข้าใจ และไม่รู้ ว่าจะร้องตอบได้อย่างไร เรื่องนี้จะเป็นบทแสดงให้เห็นว่าเพลงพื้น เมืองนั้นใช้คำง่าย แต่ได้ความดีไม่จำเป็นต้องสรรหาคำยากมาปรุง แต่งเลย คุณค่าของเพลงพื้นบ้าน เพลงพื้นบ้านเป็นสมบัติของสังคมที่ได้สะสมต่อเนื่องกันมานานจึง เป็นส่วนหนึ่งในวิถีชีวิตของคนไทย และมีคุณค่าต่อสังคมอย่างยิ่ง ๑.๑ ให้ความบันเทิง เพลงพื้นบ้านมีคุณค่าให้ความบันเทิงใจแก่คนในสังคมตั้งแต่อดีต จนถึงปัจจุบันโดยเฉพาะในสมัยที่ยังไม่มีเครื่องบันเทิงใจมากมายเช่น ปัจจุบันนี้เพลงพื้นบ้านเป็นสิ่งบัน เทิงชนิดหนึ่ง ซึ่งให้ความสุขและความรื่นรมย์แก่คนในสังคม ในฐานะที่เป็นการละเล่นพื้นบ้านของหนุ่ม สาว และในฐานะ เป็นส่วนสำคัญของพิธีกรรมต่าง ๆ เพลงพื้นบ้านจึงจัดเป็นสิ่งบันเทิงที่เป็นส่วนหนึ่งใน วิถีชีวิตของชาวบ้าน สุกัญญา ภัทราชัย กล่าวว่าเพลงพื้นบ้านให้ความเพลิดเพลินแก่สมาชิกของสังคม เพลงกล่อมเด็กเป็น เพลงที่ผู้ร้องต้องการให้เด็กฟังเพลินจะได้หลับไวขึ้น ในขณะเดียวกันผู้ร้องเองก็เพลิด เพลินผ่อนคลาย อารมณ์เครียดไปด้วยในตัว เพลงร้องเล่น และเพลงประกอบการละเล่นของเด็กเป็นเพลง สนุก ประกอบ ด้วยเสียง จังหวะและคำที่เร้าอารมณ์ เด็ก ๆ จึงชอบร้องเล่นเย้าแหย่กัน เพลงปฏิพากย์เป็นเพลงที่มีเนื้อ หาสนุก เพราะเป็นเรื่องของการเกี้ยวพาราสี เรื่องของความรัก การประลองฝีปากระหว่างชายหญิงยิ่ง เพลงปฏิพากย์ที่เป็นมหรสพก็ยิ่งสนุกใหญ่ เพราะเป็นสิ่งบันเทิงที่เต็มไปด้วยโวหารปฏิภาณ และ โวหาร สังวาสที่เรียกเสียงหัวเราะจากผู้ฟัง นอกจากนั้นเพลงพื้นบ้านยังมีจังหวะคึกคัก เร้าใจ มีลีลาสนุก เวลา ร้องมีท่าทางประกอบ มีการรำทั้งรำอย่างสวยงามและรำยั่วเย้าที่เป็นอิสระ เพลงพื้นบ้านในแง่นี้จึง มีบท บาทเพื่อความบันเทิงเป็นสำคัญ ปัจจุบันแม้ว่าเพลงพื้นบ้านบางชนิด เช่น เพลงกล่อมเด็ก เพลงประกอบการละเล่น จะสูญหายและลดบท บาทไปจากสังคมไทยแล้ว แต่เพลงปฏิพากย์บางเพลงได้พัฒนารูปแบบเป็นการแสดงพื้นบ้านหรือมหรสพ พื้นบ้านที่สร้างความสนุกสนานเพลิดเพลินใจแก่ผู้ชม ซึ่งชาวบ้านก็ยังนิยมอยู่มาก ดังจะเห็นได้จากการมี ีคณะเพลงหลายคณะที่รับจ้างไปแสดงเพื่อสร้างความสุขความสำราญแก่ชาวบ้านทั่วไป