สัญลักษณ์

 สัญล้กษณ์

        เป็นการนำสิ่งที่เป็นรูปธรรมมาแทนสิ่งที่เป็นนามธรรมหรืออาจกล่าวให้เข้าใจโดยง่ายคือ     เป็นการอธิบายความหมาย  ของ  “ สิ่งหนึ่ง “  โดยต้องตีความ  หรือต้องนำสิ่งอื่นที่มีคุณสมบัติคล้ายคลึงหรือเหมือนกันมาเปรียบ  เพื่อให้เข้าใจคุณสมบัติ  ของสิ่งนั้นอย่างถูกต้อง  สัญลักษณ์จึงต้องมีการ “ ตีความ “  และมักจะใช้ในบทอัศจรรย์  เพื่อหลีกเลี่ยงการกล่าวถึงสิ่งที่มิพึงเปิดเผย  เกี่ยวกับเรื่องของเพศสัมพันธ์

ตัวอย่าง

        สัญลักษณ์ใน  ขุนช้างขุนแผน  ตอนพลายแก้วได้เป็นขุนแผนและขุนช้างได้นางวันทอง  ขุนแผนได้กล่าววาจา  ดูถูกวันทอง  โดยใช้สัญลักษณ์ว่า  “ ทับทิม  พลอยหุง  กา  และ  หงส์ “      มาเปรียบกับวันทองเพื่อแสดงให้เห็นว่า  ขุนแผนเคยเข้าใจผิด  ว่าวันทองเป็นผู้หญิงมีคุณค่าเปรียบได้กับ  ทับทิมและ หงส์  แต่ที่จริงแล้วนางควรเปรียบกับ  พลอยหุงหรือกาเสียมากกว่า

                        เมื่อแรกเชื่อว่าทับทิมแท้               มาแปรเป็นเป็นพลอยหุงไปเสียได้

                กาลวงว่าหงส์ให้ปลงใจ                       ด้วยมิได้ดูหงอนแต่ก่อนมา

     สัญลักษณ์ใน  โคลงนิราศนรินทร์  เป็นบทอัศจรรย์ที่ใช้คำว่า  “ ภุชเคนทร  สระสวรรค์ “  มาเป็น   สัญลักษณ์ระหว่างชายและหญิง

                        คิดถึงสาโรชสร้อย                     เสาวมาลย์  แม่นา

                ภุชเคนทรสำราญ                               แหล่งล้น

                สระสวรรค์นิราศสนาน                      ไฉนนาฏ  เรียมเอย

                สรงเกษมสระสมรเฟ้น                        ฝั่งฟ้าฝันถึง

                                                                ( นายนรินทร์ธิเบศร์ ( อิน ) )  

สัญลักษณ์ใน  ลำนำภูกระดึง  ที่ใช้คำว่า  “ ดอกหญ้า  ตะกั่ว  เหล็ก “  แทนคนต้อยต่ำ  หรือคนยากจน   และใช้คำว่า  “ สวรรค์  ทองคำ “  แทนคนสูงศักดิ์หรือคนรวย  ดังความว่า

                        เหยียบย่ำทำไมดอกหญ้านั้น        สวรรค์ประดับหล้าค่าเลิศล้ำ

                สรรเสริญเยินยอแต่ทองคำ                  ตะกั่วดำและเหล็กน้อยใจ