เสาวรจนี (บทชมโฉม)
เสาวรจนี
(บทชมโฉม) คือการกล่าวชมความงามของตัวละครในเรื่อง
ซึ่งอาจเป็นได้ทั้งตัวละครที่เป็นอมุนษย์ มนุษย์
หรือสัตว์
ตัวอย่าง
บทชมโฉมนางมัทนา
โดนท้าวชัยเสนรำพึงรำพันไว้ในวรรณคดีเรื่องมัทนะพาธา
เสียงเจ้าสิเพรากว่า ดุริยางคะดีดใน
ฟากฟ้าสุราลัย สุรศัพทะเริงรมย์
ยามเดินบเขินขัด กละนัจจะน่าชม
กรายกรก็เร้ารม ยะประหนึ่งระบำสรวย
ยามนั่งก็นั่งเรียบ และระเบียบเขินขวย
แขนอ่อนฤเปรียบด้วย ธนุก่งกระชับไว้
พิศโฉมและฟังเสียง ละก็เพียงจะขาดใจ
(พระบาทสมเด็จพระมงกุฎเกล้าเจ้าอยู่หัว)
บทชมโฉมนางเงือก
ซึ่งติดตามพ่อแม่มาเพื่อพาพระอภัยมณีหนีนางผีเสื้อสมุทร
จากเรื่องพระอภัยมณี
พงศ์กษัตริย์ทัศนานางเงือกน้อย ดูแช่มช้อยโฉมเฉลาทั้งเผ้าผม
ประไพพักตร์ลักษณ์ล้ำล้วนขำคม ทั้งเนื้อนมนวลเปล่งออกเต่งทรวง
ขนงเนตรเกศกรอ่อนสะอาด ดังสุรางค์นางนาฏในวังหลวง
พระเพลินพิศคิดหมายเสียดายดวง แล้วหนักหน่วงนึกที่จะหนีไป
(พระสุนทรโวหาร
(ภู่))
บทชมกวางทอง
ซึ่งท้าวทุษยันต์พบขณะประพาสป่า เมื่อติดตามไปท้าวทุษยันต์จึงได้พบนางศกุนตลา
จากวรรณคดีเรื่องศกุนตลา
เหลือบเห็นกวางขำดำขลับ งามสรรพสะพรั่งดังเลขา
งามเขาเป็นกิ่งกาญจนา งามตานิลรัตน์รูจี
คอก่งเป็นวงราววาด รูปสะอาดราวนางสำอางศรี
เหลียวหน้ามาดูภูมี งามดังนารีชำเลืองอาย
ยามวิ่งลิ่วล้ำดังลมส่ง ตัดตรงทุ่มพลันผันผาย
(พระบาทสมเด็จพระมงกุฎเกล้าเจ้าอยู่หัว)
|