อัตราพัฒนาการส่วนต่างๆ

ของร่างกายแตกต่างกัน ส่วนต่าง ๆ ของร่างกายไม่ได้เจริญในอัตรา เดียวกันหมด ส่วนต่าง ๆ ที่ทางด้านสมองและร่างกายจะมีอัตราการเจริญเติบโตอย่างรวดเร็ว บางส่วนจะเจริญช้า ตัวอย่างเช่น ขนาดสมองจะเจริญเติบโตถึงขีดสุด เมื่อเด็กอายุและระบบ การย่อยอาหารจะเจริญอย่างรวดเร็วในระหว่างวัยรุ่น
สำหรับทางด้านความคิดคำนึงหรือความคิดสร้างสรรค์ จะพัฒนาอย่างรวดเร็วในระหว่างวัยเด็ก และจะเจริญถึงขีดสุดเมื่อย่างเข้าสู่วัยรุ่นหนุ่มสาว ในด้านการใช้เหตุผลจะพัฒนาค่อนข้างช้า ส่วนด้านความจำ บุคคลทั่ว ๆ ไปจะจำสิ่งที่เป็นรูปธรรมได้เร็วกว่าสิ่งที่เป็นนามธรรม และโดยทั่ว ๆ ไป สติปัญญาของคนโดยเฉลี่ยแล้ว จะเจริญถึงขีดสูงสุดเมื่ออายุประมาณ 14 – 15 ปี

พัฒนาการของคุณลักษณะต่างๆ มักจะสัมพันธ์กัน พัฒนาการต่าง ๆ ไม่ว่าจะเป็นด้านไหนมักจะมี ความสัมพันธ์กัน เช่น เด็กคนไหนที่มีสติปัญญาเฉลี่ยฉลาดก็มักมีร่างกายสมบูรณ์ ตลอดจน สามารถปรับตัวให้เข้ากับสังคมได้อย่างดีด้วย ส่วนเด็กที่มีสติปัญญาต่ำ เช่น เด็กที่มีสุขภาพไม่ดี ไม่สามารถเล่นกีฬาได้เหมือนเพื่อน ๆ ก็หันมาเอาใจใส่ในด้านการเรียน จนเรียนหนังสือได้เก่ง เหมือนกัน แต่มักจะมีอยู่น้อยราย

พัฒนาการของเด็กอาจทำนายได้ เนื่องจากอัตราพัฒนาการของเด็กคงที่พอสมควร เราจึง สามารถทำนายพฤติกรรมของเด็กได้ว่า จะมีพฤติกรรมชนิดใดเกิดขึ้นเมื่อใด

พัฒนาการบางชนิดที่ผู้ใหญ่ ถือว่าเป็นพฤติกรรมที่เป็นปัญหา แต่ที่จริงแล้วจัดเป็นพฤติกรรมที่ ปกติของเด็กซึ่งเป็นไปตามลักษณะของพัฒนาการนั่นเอง ในระดับอายุหนึ่งๆ เด็กอาจมีพฤติ กรรมที่ผู้ใหญ่ไม่พอใจเกิดขึ้น ซึ่งที่แท้แล้วเป็นพฤติกรรมที่เกิดขึ้นตามปกติของเด็กนั่นเอง เช่น เด็กอายุประมาณ 3 ขวบครึ่ง จะมีพฤติกรรมที่ไม่สมดุลต่าง ๆ เช่น ความกลัวตกง่าย และรุนแรง เมื่อเด็กอายุมากขึ้น พฤติกรรมเหล่านี้ก็จะเปลี่ยนแปลงไปเข้าสู่สมดุล ฉะนั้นบิดามารดาจึงไม่ควร
วิตกกังวลแต่อย่างไร เพราะว่าพฤติกรรมเหล่านี้นั้นจะเกิดขึ้นเพียงระยะหนึ่งเท่านั้น และก็จะหาย ไปเมื่อเด็กผ่านพ้นวัยนั้น ๆ