พัฒนาการของมนุษย์
การที่มีผู้กล่าวว่า
“มนุษย์ทุกคนมีความแตกต่างกัน”
และ
“มนุษย์แต่ละคนจะมีการเปลี่ยนแปลง
อยู่ตลอดเวลา” นั้น
หมายถึงการที่คนเราแม้จะอยู่ในวัยเดียวกัน
สภาพแวดล้อมคล้ายคลึงกัน แต่อาจจะ
มีพฤติกรรมที่ต่างกันได้
อันเนื่องมาจากการมีเผ่าพันธุ์และเชื้อสายที่ต่างกันนั่นเอง
หรือแม้แต่พี่น้องท้อง
เดียวกันจากพ่อแม่คนเดียวกัน
ซึ่งถือว่ามีเผ่าพันธุ์เดียวกัน
อาจจะมีพฤติกรรมที่ไม่เหมือนกันเลย
นั่นเป็น
เพราะพี่น้องได้รับประสบการณ์และสิ่งแวดล้อมที่ต่างกัน
และนอกจากนี้จะพบว่าในบุคคลเดียวกันจะมี
การเปลี่ยนแปลงไปตามกาลเวลา
กล่าวคือเมื่อมีการเจริญวัยเข้าสู่วัยต่าง
ๆ ตั้งแต่แรกเกิดจนถึงวัยผู้สูง
อายุ
จะมีพฤติกรรมที่เปลี่ยนแปลงแตกต่างไปอยู่ตลอดเวลา
ดังนั้น
ประโยคสองประโยคที่กล่าวไว้ข้าง
ต้น
จึงเป็นสิ่งที่ควรตระหนักและทำความเข้าใจ
เพื่อเราจะได้เข้าใจพฤติกรรมและสาเหตุของพฤติกรรม
ทั้งของตนเองและผู้อื่น
และจะได้ไม่คาดหวังให้ใครจะต้องเหมือนใคร
หรือให้ใครต่อใครมีความคงที่ใน
พฤติกรรมอยู่ตลอดชีวิต
ในบทนี้ จึงเป็นบทที่จะอธิบายถึงปัจจัยและสาเหตุที่ทำให้บุคคลมีความแตกต่างกัน และบุคคลมีการ เปลี่ยนแปลงพฤติกรรมไปตามพัฒนาการ โดยจะกล่าวถึงอิทธิพลของพันธุกรรมและสิ่งแวดล้อมทีมี่ต่อ พฤติกรรมของบุคคล รวมทั้งทฤษฎีการพัฒนาการในวัยต่าง ๆ ของบุคคลในทุก ๆ ด้าน เพื่อให้ผู้อื่นได้ เข้าใจ และนำแนวคิดทางทฤษฎีและผลงานวิจัยมาประมวลพิจารณา อันจะก่อให้เกิดความเข้าใจใน พฤติกรรมของบุคคลที่มาจากเผ่าพันธ์และสิ่งแวดล้อมที่แตกต่างกัน เข้าใจตนเองและเข้าใจบุคคลที่มี วัยเดียวกับตน และบุคคลที่ต่างวัยไปจากตน ทั้งนี้เพื่อการเตรียมพร้อมพัฒนา ปรับปรุง และควบคุม พฤติกรรมของตนเอง ให้เหมาะสมกับพัฒนาการ พร้อมกับเข้าใจและปรับตนได้
ความสำคัญเกี่ยวกับการศึกษาพัฒนาการของมนุษย์
การศึกษาเรื่องพัฒนาการ เป็นการศึกษาถึงกระบวนการเปลี่ยนแปลงของอินทรีย์ที่เกิดขึ้นตลอดเวลา โดยถ้าการเปลี่ยนแปลงนำความก้าวหน้ามาสู่อินทรีย์ ก็จะก่อให้เกิดผลดีทางด้านการปรับตัว แต่ในทาง ตรงข้ามถ้าการเปลี่ยนแปลงนี้เป็นไปในทางลบ ก็จะทำความไม่สบายใจมาสู่อินทรีย์ ซึ่งกระบวนการ เปลี่ยนแปลงเหล่านี้จะมีความสัมพันธ์กับร่างกาย อารมณ์ สังคม และสติปัญญา โดยเป็นกระบวนการที่ เกิดขึ้นกับบุคคลทุกคน
การเข้าใจในกระบวนการพัฒนาการของมนุษย์
จึงเป็นสิ่งจำเป็นและเป็นประโยชน์ในการเข้าใจถึงพัฒนา
การของทั้งตนเองและบุคคลอื่น
ทำให้เราเห็นว่า
บุคคลแต่ละคนมีพัฒนาการที่ไม่เท่ากันเพราะมีความ
แตกต่างกัน
บางคนมีพัฒนาการในอัตราที่เร็วกว่าบางคน
และแต่ละส่วนของร่างกายมนุษย์ก็จะมีอัตรา
ของการพัฒนาที่ไม่เท่ากัน
รวมทั้งอัตราของการพัฒนาการและเจริญเติบโตในแต่ละวัยจะไม่เท่ากันด้วย
กล่าวคือในช่วงวัยทารก
วัยเด็กเล็ก และระยะวัยรุ่นนั้น
อัตราการพัฒนาการจะเป็นไปอย่างรวดเร็วกว่าใน
ช่วงวัยอื่นๆ