ประวัติความเป็นมา

    งานประเพณีนบพระเล่นเพลง จังหวัดกำแพงเพชร มีมาตั้งแต่ครั้ง สมัยโบราณแล้ว คือตั้งแต่สมัยแผ่นดินพระเจ้าลิไท หรือที่รู้จักกันดี ในอีกพระนามหนึ่งว่า "พระเจ้าทรงธรรม" เป็นยุคที่พระพุทธศาสนา เจริญรุ่งเรืองมาก มีการบูรณะปฏิสังขรณ์สร้างวัดวาอารามใหญ่โต สวยงามมาก รวมทั้งมีการอัญเชิญพระบรมสารีริกธาตุจากประเทศศรี ลังกา มาสถาปนาประดิษฐานไว้ในองค์พระเจดีย์ที่วัดพระบรมธาตุ ตำบลนครชุม อำเภอเมือง จังหวัดกำแพงเพชร และพร้อมกันนี้ยังได้ นำเอาต้นพระศรีมหาโพธิ์ มาปลูกไว้ที่บริเวณด้านหลังองค์พระเจดีย์ ซึ่งยังคงปรากฏหลักฐานให้เห็นอยู่ตราบเท่าทุกวันนี้ ในสมัยก่อนนั้น เมื่อวันเพ็ญเดือน 3 ซึ่งตรงกับวันมาฆะ บูชา เจ้าฟ้าเจ้าแผ่นดิน ผู้ครองเมือง พร้อมด้วยเจ้าผู้ครองนครหัวเมืองน้อยใหญ่กราบไหว้พระบรมธาตุ ซึ่ง สมัยก่อนเรียกกันสั้นๆ ว่าไป “นบพระ” และเนื่องจากในสมัยโบราณนั้น การเดินทางติดต่อกันเป็นไปด้วย ความยากลำบากต้องเดินทางด้วยเท้าเปล่าหรือใช้ ช้าง ม้า วัว ควาย และเกวียน เป็นพาหนะ การจะไปจะมา ต้องใช้เวลามาก ดังนั้น เมื่อผู้คนทั้งหลายที่มาจากหัวเมืองต่างๆ ได้นมัสการพระบรมธาตุ และเวียนเทียนกัน ตามประเพณีแล้ว ก็ต้องนอนค้างอ้างแรมที่วัด กว่าจะได้กลับก็รุ่งเช้าของอีกวันหนึ่ง ในตอนกลางคืนต่างก็ ได้จัดการแสดงการละเล่น ตามขนบธรรมเนียมประเพณีของแต่ละท้องถิ่น มาแสดงขันแข่งกันอย่างสนุก สนานรื่นเริง เรียกกันสั้นๆ ว่า “เล่นเพลง” ซึ่งเป็นที่น่าเสียดายว่าประเพณีดังกล่าวได้เลือนหายไปในที่สุด จนกระทั้งในปี พ.ศ. 2526 จังหวัดกำแพงเพชร ได้ฟื้นฟูประเพณีอันดีงามขึ้นมาอีกครั้งหนึ่ง เพื่อเป็นการอนุ รักษ์ขนบธรรมเนียม และวัฒนธรรมอันดีงามของชาวกำแพงเพชร ให้อนุชนรุ่นหลังได้พบเห็น เกิดความภาค ภูมิใจ และปฏิบัติสืบต่อกันไป

ขบวนแห่ - พิธีเปิดงานประเพณี "นบพระ-เล่นเพลง" และงานกาชาดจังหวัดกำแพงเพชร

     นายวันชัย สุทิน ผู้ว่าราชการจังหวัดกำแพงเพชร เปิดเผยว่า ในวันที่ 18-27 กุมภาพันธ์ 2554 นี้ จังหวัดกำแพงเพชร ได้กำหนดจัดงาน "ประเพณีนบ พระ-เล่นเพลง และงานกาชาดประจำปี 2554" ณ บริเวณสนามหน้าเมือง อุทยานประวัติศาสตร์กำแพงเพชรขึ้น เพื่อเป็นการสืบทอดประเพณีอันดีงาม ของจังหวัดกำแพงเพชร ที่มีความโดดเด่นและเป็นเอกลักษณ์หนึ่งเดียว กับ เพื่อเป็นการเผยแพร่ศิลปวัฒนธรรมอันเก่าแก่ และเพื่อเป็นการอนุรักษ์ขนบ ธรรมเนียมประเพณีของชาวจังหวัดกำแพงเพชรในอดีตสู่ปัจจุบัน กับเพื่อเป็น การส่งเสริมการท่องเที่ยวจังหวัดกำแพงเพชรให้แพร่หลายยิ่งขึ้น กอปรกับใน ปีนี้เป็นปีมหามงคลยิ่งของปวงชนชาวไทย ด้วยพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว ทรงมีพระชนมายุครบ 7 รอบ 84 พรรษา จังหวัดกำแพงเพชร จึงได้จัดให้มี ขบวนแห่ของเจ้าเมืองต่างๆ ในอดีต พร้อมเหล่าไพร่ฟ้า ข้าราชบริพาร และ ประชาชนไปนมัสการพระบรมธาตุเจดีย์ยาราม ตำบลนครชุม อย่างยิ่งใหญ่ จำนวนนับพันคน ประกอบด้วยขบวนเทิดพระเกียรติ 84 พรรษา โดยความรับผิดชอบของที่ทำการปกครอง จังหวัดฯ ขบวนนี้เป็นขบวนอัญเชิญตราสัญลักษณ์พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว พร้อมด้วยเครื่องสักการะ และขบวนแก้วนพรัตน์เก้าประการ จำนวน 120-150 คน ตามด้วยขบวนเสด็จพยุหยาตราทางสถลมารท ซึ่ง ประกอบด้วยช้างทรงของสมเด็จพระมหาธรรมราชาลิไท เสด็จพร้อมพระมเหสี ข้าทาสบริวารทหารกล้า โดย ความรับผิดชอบของอำเภอเมืองกำแพงเพชร, ทรายทองวัฒนา และอำเภอบึงสามัคคี ขบวนนี้เป็นขบวน เสด็จฯ มาสถาปนาพระบรมสารีริกธาตุและปลูกต้นศรีมหาโพธิ์ พร้อมเครื่องอิสริยยศ จำนวน 150-200 คน, ขบวนเสด็จเจ้าเมืองชากังราว-พระมเหสี เสด็จไปนบพระพร้อมเครื่องพุทธบูชา พนมหมาก พนมดอกไม้ พนมธูปเทียน โคมชัก โคมแขวนและเครื่องบูชาต่างๆ จำนวน 120-150 คน โดยความรับผิดชอบของ อำเภอคลองขลุง, ขบวนเจ้าเมืองนครชุม-พระมเหสี เสด็จไปนบพระ พร้อมเครื่องบูชาพนม-ดอกไม้ บายศรี แก้ว บายศรีเงิน บายศรีทอง จำนวน 100-120 คนโดยความรับผิดชอบของอำเภอคลองลาน และปางศิลา ทอง, ขบวนเจ้าเมืองพาน-มเหสี เสด็จไปนบพระ พร้อมเครื่องบูชาพนมดอกไม้ บายศรีตอง ในความรับผิด ชอบของอำเภอพรานกระต่าย ผู้อัญเชิญเครื่องสักการะ 100-120 คน, ขบวนเจ้าเมืองไตรตรึงษ์-พระมเหสี เสด็จไปนบพระพร้อมเครื่องบูชา เครื่องแขวน พวงดอกไม้ โคมพุทธบูชา ใช้ผู้แสดงจากอำเภอขาณุวรลักษ บุรี จำนวน 100-120 คน, ขบวนเจ้าเมืองโกสัมพี-พระมเหสี เสด็จไปนบพระ พร้อมเครื่องพุทธบูชา เครื่อง กัลปนาบุญ ใช้ผู้อัญเชิญอำเภอโกสัมพี จำนวน 100-120 คน, ขบวนเจ้าเมืองเทพนคร-พระมเหสี เสด็จไป นบพระ พร้อมเครื่องพุทธบูชาเครื่องพนมเบี้ย พนมดอกไม้ พนมหมากพลู ใช้ผู้อัญเชิญจากอำเภอลาน กระบือ จำนวน 100-120 คน กับขบวนพนมเบี้ย จากทุกภาคส่วนราชการ จัดพนมเบี้ยเงิน-ทองพร้อมผู้อัญ เชิญไปนบพระ โดยเคลื่อนขบวนพร้อมกัน ณ บริเวณลานโพธิ์ ในวันที่ 18 กุมภาพันธ์ 2554 เวลา 16.30 น. เพื่อเคลื่อนขบวนข้ามแม่น้ำปิงไปสักการะพระบรมสารีริกธาตุ ณ วัดพระบรมธาตุเจดีย์ยาราม ตำบลนครชุม ซึ่งจะงดงามและยิ่งใหญ่อย่างหาที่เปรียบมิได้

  จังหวัดกำแพงเพชร จึงขอเชิญชวนชาวไทยทุกหมู่เหล่า และชาวต่างประเทศ ที่มุ่งจะสืบสานประเพณีอัน งดงามในการ "นบพระ-เล่นเพลง" นี้ร่วมกัน ระหว่างได้ระหว่างวันที่ 18-27 กุมภาพันธ์ 2554 นี้ ที่จังหวัด กำแพงเพชร