|
เมื่อทราบสาเหตุของความหลากหลายทางชีวภาพแล้วเราย่อมทราบสาเหตุ ของการ
สูญเสียความหลากหลายทางชีวภาพด้วย การสูญพันธุ์ของสิ่งมีชีวิตเป็นการสูญเสีย
ความหลากหลายทางชีวภาพ ที่น่ากลัวมากที่สุดเพราะการสูญพันธุ์หมายถึงการหมด
สิ้นไปของแหล่งพันธุกรรมจำนวนมากพร้อมๆ กัน ทั้งหมดโดยไม่อาจหาหรือสร้างมาทด
แทนได้สาเหตุพื้นฐานที่ทำให้สิ่งมีชีวิตเสี่ยงต่อการสูญพันธุ์ ได้แก่ การขาดแคลน
ความหลากหลายทางพันธุกรรมสิ่งมีชีวิตที่มีองค์ประกอบทางพันธุกรรมเพียงแบบเดียว
จะมีผลทำให้สิ่งมีชีวิตไม่มีทางเลือกอื่นเมื่อสิ่งแวดล้อมเปลี่ยนแปลงไปปัจจัยที่จะส่งผล
ให้ความหลากหลายทางพันธุกรรมลดลงได้แก่ การผสมพันธุ์ระหว่างสิ่งมีชีวิตสายพันธุ์
เดียวกันการผสมพันธุ์ระหว่างสิ่งมีชีวิตที่มีลักษณะเหมือนกัน การไม่มีการย้ายถิ่นการที่
จำนวนประชากรมีขนาดเล็กและสิ่งแวดล้อมแปรปรวนอย่างฉับพลัน เป็นต้น การลดลง
ของจำนวนประชากรในแต่ละถิ่นที่อยู่อาศัยสิ่งมีชีวิตแต่ละหน่วยเกิดขึ้นและตายไป
แต่ประชากรของสิ่งมีชีวิตนั้นยังคงอยู่เพราะสิ่งมีชีวิตแต่ละชนิดสืบทอดลูกหลานชนิด
เดียวกับตัวเองได้ดังนั้นความยั่งยืนของประชากรของสิ่งมีชีวิตแต่ละชนิดจึงขึ้นอยู่กับ
ความสามารถในการดำรงหรือการเพิ่มจำนวนลูกหลานในรุ่นต่อๆไป ความสําคัญจึงขึ้น
อยู่กับว่าประชากรนั้นมีความสามารถในการเจริญพันธุ์มากน้อยเพียงใดซึ่งเชื่อมโยงกับ
จำนวนของประชากรในวัยเจริญพันธุ์ อัตราส่วนของเพศ อัตราการเจริญพันธุ์ อัตราการ
อยู่รอดของประชากรก่อนวัยเจริญพันธุ์ และโอกาสการจับคู่ผสมพันธุ์ ดังนั้นเมื่อประชากร
ที่เจริญพันธุ์ได้ประสบปัญหาจำนวนลดลงจึงเสี่ยงต่อการสูญพันธุ์ของประชากรนั้นนอก
จากนี้ ประชากรขนาดเล็กยังทำให้เกิดสภาพการสุ่มเสี่ยงทางพันธุกรรมและเกิดการ
ผสมพันธุ์ในหมู่ญาติโดยปริยาย ซึ่งทำให้ความหลากหลายทางพันธุกรรมลดลงเป็นการ
เพิ่มอัตราเสี่ยงอีกทางหนึ่งด้วย การสูญเสียถิ่นที่อยู่อาศัยสิ่งมีชีวิตไม่สามารถอยู่รอด
สืบทอดลูกหลานได้ถ้าไม่มีถิ่นที่อยู่อาศัยสิ่งมีชีวิตจำนวนมากต้องการถิ่นที่อยู่อาศัยตาม
ธรรมชาติ จึงจะสืบทอดลูกหลานได้ คำว่าถิ่นที่อยู่อาศัย มีได้หมายความเฉพาะพื้น
ที่เท่านั้น แต่หมายรวมถึงสภาพแวดล้อมที่เป็นองค์ประกอบทั้งชีวภาพ และกายภาพ
ด้วย พืชและสัตว์จำนวนมากกำลังสูญพันธุ์ด้วยเหตุนี้ การที่ป่าผืนใหญ่หรือแหล่งน้ำ
ขนาดใหญ่ถูกตัดให้เป็นส่วนเล็กส่วนน้อย (fragmentation) แม้ว่าเนื้อที่รวมกันอาจ
จะไม่ลดลง แต่ก็ทำให้ ภาพถิ่นที่อยู่อาศัยถูกตัดขาดจากกัน ประชากรในแต่ละส่วน
จึงเผชิญกับภาวะเสี่ยงตามที่ได้กล่าวมาแล้วเช่นเดียวกัน การสูญพันธุ์อย่างรวดเร็ว
กำลังเกิดขึ้นในสิ่งมีชีวิตที่อาศัยอยู่ในป่าชื้นเขตร้อนรวมทั้งประเทศไทยด้วยประมาณ
กันว่าในสิ้นคริสตศตวรรษที่ 20 นี้จะมีการสูญพันธุ์ของสิ่งมีชีวิตชนิดต่างๆ ในโลกนี้
ไม่น้อยกว่า 20 - 50 % และส่วนใหญ่จะเกิดขึ้นในป่าชื้นเขตร้อนนั่นเอง แสดงถึงสาเหตุ
ของการสูญพันธุ์
|
