วัดราชประดิษฐสถิตมหาสีมารามวรวิหาร

        " วัดราชประดิษฐสถิตมหาสีมาราม "   พระอารามหลวงชั้นเอกชนิดราชวรวิหาร   ตั้งอยู่ข้างสวนสราญรมย์ เป็นวัดที่รัชกาลที่ 4  พระบาทสมเด็จพระจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว      ทรงสละทรัพย์ส่วนพระองค์สร้างขึ้น  เมื่อ พ.ศ.๒๔๐๗   เพื่อเป็นวัดธรรมยุตินิกาย เพื่อให้เจ้านายและข้าราชการทั้งฝ่ายนอก และฝ่ายใน  ได้บำเพ็ญกุศลกันได้สะดวกขึ้น    เนื่องจากตั้งอยู่ใกล้พระบรมมหาราชวังและทรงพระราชทานนามว่า   " วัดราชประดิษฐ์สถิตธรรมยุติการาม "   ต่อมาได้เปลี่ยนชื่อเป็น  " วัดราชประดิษฐสถิตมหาสีมาราม "     เนื่องจากพระราชประเพณีโบราณกล่าวไว้ว่า   ราชธานีไทยจะต้องมีวัดสำคัญอยู่ 3 วัด  คือ วัดมหาธาตุ   วัดราชประดิษฐ์    และวัดราชบุรณะ  

        ต่อมา ในสมัยรัชกาลที่  ๕  พระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว   ทรงรับเป็นราชภาระปฏิสังขรณ์ครั้งใหญ่  แล้วโปรดเกล้าฯ ให้แบ่งพระบรมอัฐิพระบาทสมเด็จพระจอมเกล้า เจ้าอยู่หัว  พระบรมชนกนาถลงในกล่องศิลา นำไปบรรจุในพระพุทธอาสน์พระวิหาร    ในสมัยรัชกาลที่ ๖ พระบาทสมเด็จพระมงกุฎเกล้าเจ้าอยู่หัวโปรดเกล้าฯให้สร้างหอไตรข้างพระวิหารใหม่พร้อมทั้งสร้างหอพระจอมขึ้นอีกข้างหนึ่งเป็นคู่กัน หอทั้งสองมีลักษณะงามแปลกตา  คือ เป็นแบบปราสาทยอดปรางค์ ในพระวิหารหลวงของวัดราชประดิษฐ์ซึ่งถือเป็นพระอุโบสถด้วยนั้น เป็นที่ประดิษฐานพระพุทธสิหังคปฏิมากร เป็นพระพุทธรูปปางสมาธิ พระบาทสมเด็จพระจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว   โปรดเกล้าฯให้จำลองมาจาก "พระพุทธสิหิงค์"  องค์ที่ประดิษฐานอยู่ ณ พระที่นั่ง พุทไธสวรรค์ พิพิธภัณฑสถานแห่งชาติ

        นอกจากนี้ ภายในพระวิหารยังมีภาพจิตรกรรมฝาผนังเรื่อง พระราชพิธีสิบสองเดือนและพระราชพิธีต่างๆ ทั้งโล้ชิงช้า สงกรานต์ วิสาขบูชา  และภาพที่รัชกาลที่ ๔ ทรงส่องกล้องเพื่อศึกษาวิชาดาราศาสตร์  ซึ่งเป็นอนุสรณ์ถึงเหตุการณ์สำคัญในปลายสมัยรัชกาลที่ ๔ ที่พระองค์สามารถคำนวณ  และประกาศให้ประชาชนทราบว่า จะเกิดสุริยุปราคาขึ้น  และมองเห็นอย่างชัดเจนในประเทศไทย   มีศูนย์กลางอยู่ที่ตำบลหว้ากอ  จังหวัดประจวบคีรีขันธ์   ในวันที่ ๑๘ สิงหาคม  ๒๔๑๑  และหลังจากที่พระองค์เสด็จกลับจากหว้ากอ   ก็ประชวรเพราะได้รับเชื้อไข้มาเลเรียจากตำบลหว้ากอ ประชวรได้เพียง ๑๔วันก็สวรรคต  ภาพนี้จึงเป็นภาพประวัติศาสตร์ที่บันทึกความทรงจำให้น้อมรำลึกถึงพระปรีชาสามารถของพระองค์

         และเนื่องจากพระสงฆ์ในธรรมยุตินิกายนั้นเคร่งครัดในพระธรรมวินัยมาก จึงมีกฏห้ามสตรีผ่านเข้าเขตสังฆาวาสมาตั้งแต่สมัยรัชกาลที่ 4 จนถึงปัจจุบัน ภายในปราสาททางด้านทิศตะวันตกของพระวิหาร   เป็นที่ประดิษฐานพระบรมราชานุสาวรีย์ของพระบาทสมเด็จพระจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว