ระบบประสาทของสัตว์มีกระดูกสันหลัง ถ้าหากแบ่งตามลักณะของโครงสร้าง แบ่งได้เป็น 2 ระบบคือ
1. ระบบประสาทส่วนกลาง (Central nervous system) หรือ CNS ได้แก่ สมอง และไขสันหลัง
2. ระบบประสาทรอบนอก (Peripheral nervous system) หรือ PNS ได้แก่เส้นประสาทสมองและเส้นประสาทไขสันหลัง
ระบบประสาทของสัตว์มีกระดูกสันหลัง ถ้าแบ่งตามลักษณะของการทำงาน แบ่งได้เป็นดังนี้
1. ระบบประสาทที่ำทำงานภายใต้อำนาจจิตใจ (Voluntary nervous system)
หรือระบบประสาทโซมาติก (Somatic nervous system)
ระบบประสาทนี้สมองส่วนซีรีบรัมจะเป็นผู้สั่งการ และสามารถควบคุมการทำงานนั้นได้ ให้หยุดทำงานก็ได้ ระบบการทำงาน
เริ่มต้นด้วยอวัยวะรับสัมผัสรับกระแสประสาท และส่ง กระแสประสาทนั้นเข้าสู่เส้นประสาทไปตามเส้นประสาทสมอง
แล้วนำเข้าสู่สมอง ต่อจากนั้นสมองส่วนซีรีบรัมจะส่งกระแสประสาทไปตามเส้นประสาทสั่งการของสมอง หรือไขสันหลัง
ไปยังกล้ามเนื้อลายมัดต่าง ๆ เพื่อให้เกิดการตอบสนองต่อไี้ป
ระบบประสาทโซมาติก
รีเฟล็กซ์ แอกซัน (Reflex action) คือ กิริยาการตอบสนองของหน่วยปฏิบัติงานอย่างทันทีทันใดโดยอยู่นอกคำสั่งของอำนาจจิตใจ เช่น การชักเท้าหนีทันทีเมื่อเหยียบก้นบุหรี่ การกระพริบตา การกระตุกขาเมื่อถูกเคาะที่หัวเข่า
ประเภทรีเฟล็ก แอกซัน
- เป็นรีเฟล็ก แอกซันของระบบประสาทใต้อำนาจจิตใจ โดยอยู่นอกอำนาจจิตใจชั่วขณะและมีหน่วยปฏิบัติงานเป็นกล้ามเนื้อลาย เช่น การกระตุกขาเมื่อถูกเคาะที่หัวเข่า
การชักมือหนีจากไฟ
- เป็นรีเฟล็กซ์ อกซัน ของระบบประสาทอัตโนวัติ และมีหน่วยปฏิบัติงานเป็นกล้ามเนื้อเรียบต่อมต่างๆ กล้ามเนื้อหัวใจ
รีเฟล็กซ์ อาร์ค (Reflex arc) คือวงจรการทำงานของรีเฟล็กซ์ แอกซัน ซึ่งประกอบด้วยหน่วยปฏิบัติงานต่างๆ
ประเภทของรีเฟล็กซ์ อาร์ค มี 2 ประเภท คือ รีเฟล็กซ์ อาร์ค ของระบบประสาทใต้อำนาจจิตใจ และรีเฟล็กซ์
อาร์คของระบบปรสาทอัตโนวัติ
วงจรรีเฟล็กซ์ อาร์ค ของระบบประสาทใต้อำนาจจิตใจ
|