วรรณคดีวิจักษ์ : ขุนช้างขุนแผน ตอนขุนช้างถวายฎีกาแด่พระพันวษา
สร้างโดย : นางสาวอภิญญา ตู้นิ่ม และนางสาวศรีสวาสดิ์ บุนนาค
สร้างเมื่อ พุธ, 18/11/2009 – 20:31
มีผู้อ่าน 567,301 ครั้ง (27/11/2022)
ที่มา : http://www.thaigoodview.com/node/44580
วรรณคดีวิจักษ์ : ขุนช้างขุนแผน ตอนขุนช้างถวายฎีกาแด่พระพันวษา
วิเคราะห์ตัวละครขุนช้างขุนแผน(ขุนแผน)
ขุนแผน
ขุนแผนเดิมชื่อพลายแก้วเป็นบุตรของขุนไกรพลพ่ายและนางทองประศรีมีรูปร่างหน้าตางดงามคมสัน สติปัญญาเฉลียวฉลาด ด้วยลักษณะนิสัยเป็นคนเจ้าชู้และมีคารมคมคาย จึงง่ายต่อการพิชิตใจหญิงสาวที่ผ่านเข้ามาในชีวิตของพลายแก้ว มีดาบฟ้าฟื้นเป็นอาวุธประจำตัว พาหนะคู่ใจคือม้าสีหมอก ได้บวชเณรและเรียนวิชาที่วัดส้มใหญ่ แล้วย้ายไปเรียนต่อที่วัดป่าเลไลยจนสุดท้ายไปเป็นศิษย์สมภารคง วัดแค มีความรู้ทางโหราศาสตร์ ปลุกผี อยู่ยงคงกระพันคาถามหาละลวยทำให้ผู้หญิงรักตลอดจนวิชาจากตำรับพิชัยสงคราม และยังมีความสามารถเทศนได้ไพเราะจับใจอีกด้วย ต่อมาสึกจากเณรแล้วแต่งงานกับนางพิมพาลาไลย ไม่นานก็ถูกเรียกตัวไปเป็นแม่ทัพรบกับเชียงใหม่ ครั้นได้ชัยชนะกลับมาก็ได้เป็นขุนแผนแสนสะท้านแต่ปรากฎว่าภรรยาแต่งงานใหม่กับขุนช้าง ภายหลังขุนแผนต้องโทษถูกจำคุกถึง ๑๕ ปี จึงพ้นโทษ และทำสงครามกับเชียงใหม่อีกครั้งเมื่อชนะกลับมาก็ได้ตำแหน่งเป็นพระสุรินทรฤาไชย เจ้าเมืองกาญจนบุรี
เนื้อเรื่องย่อ เรื่องขุนช้างขุนแผน ตอน ขุนช้างถวายฎีกา
ฝ่ายพลายงาม เมื่อชนะความขุนช้างแล้ว ก็อยู่มาด้วยความสุข แต่มาคิดว่ายังขาดแต่มารดา เห็นว่าไม่ควรคู่กับขุนช้าง แล้วคิดว่าจะรับแม่กลับมาอยู่กับขุนแผน พอตกค่ำจึงออกเดินทางไปบ้านขุนช้าง สะกดผู้คน ภูตพราย และแก้อาถรรพณ์ แล้วสะเดาะกลอน เข้าไปถึงชั้นสามห้องนอน ถอนสะกดนางวันทอง แล้วเจรจากัน พระไวยแจ้งว่าจะมารับนางวันทองกลับไปบ้าน นางวันทองแนะนำให้นำเรื่องขึ้นกราบทูลพระพันวษา พลายงามไม่เห็นด้วยและจะพาไปให้ได้ นางวันทองจนใจจึงยอมไปกับพระไวย ขุนช้างตื่นขึ้นไม่พบนางวันทอง ให้บ่าวไพร่ค้นหาไม่พบ ฝ่ายพลายงามได้คิดว่า ถ้าขุนช้างรู้ว่าลักนางวันทองมา ก็คงจะนำความขึ้นกราบทูลสมเด็จพระพันวษา มารดาก็จะต้องโทษ คิดแล้วจึงให้หมื่นวิเศษผล ไปหาขุนช้างที่บ้าน ช่วยไกล่เกลี่ยเรื่องราว อย่าให้ขุนช้างโกรธ ด้วยเป็นคนที่เคยชอบพอกัน โดยให้บอกขุนช้างว่า ตนจับไข้อยู่หลายวัน เกรงว่าแม่ไม่ทันจะเห็นหน้า จึงให้คนไปพาแม่มา พอให้ตนหายไข้แล้ว จะส่งมารดาคืนกลับไป หมื่นวิเศษรับคำแล้วก็รีบไปบ้านขุนช้าง แจ้งเรื่องตามที่พระไวยสั่งมาทุกประการ ขุนช้างได้ฟังก็ทั้งโกรธและแค้น เมื่อข่มความโกรธแล้วก็ตอบไปว่า ไม่เป็นไรเรื่องการเจ็บไข้ ถ้าขัดสนสิ่งไรก็ขอให้มาเอาที่ตนได้ ว่าแล้วก็ปิดหน้าต่างใส่ ด้วยความเดือดดาลและแค้นใจ
คุณค่าด้านวรรณศิลป์
1. สะท้อนถึงอารมณ์โกรธแค้นและสะเทือนใจ (พิโรธวาทัง)
ยิ่งคิดเดือดดาลทะยานใจ ฉวยได้กระดานชนวนมา
ร่างฟ้องท่องเทียบให้เรียบร้อย ถ้อยคำถี่ถ้วนเป็นหนักหนา…
2. มีการพรรณนาถึงเรื่องฝันร้าย
…ครั้งนี้น่าจะมีอันตราย ฝันร้ายสาหัสตัดตำรา
พิเคราะห์ดูทั้งยามอัฐกาล ก็บันดาลฤกษ์แรงเป็นหนักหนา
มิรู้ที่จะแถลงแจ้งกิจจา กอดเมียเมินหน้าน้ำตากระเด็น…
3. ใช้ถ้อยคำเกิดความเศร้าสะเทือนใจสงสารในชะตากรรมของตัวละคร
(สัลลาปังคพิสัย)
…วันนี้แม่จะลาพ่อพลายแล้ว จะจำจากลูกแก้วไปสูญสิ้น
พอบ่ายก็จะตายลงถมดิน ผินหน้ามาแม่จะขอชม
เกิดมาไม่เหมือนกับเขาอื่น มิได้ชื่นเชยชิดสนิทสนม… …
4. การบรรยายโวหาร (เสาวรจนีย์)
ฟ้าขาวดาวเด่นดวงสว่าง จันทร์กระจ่างทรงกลดหมดมฆสิ้น
จึงเซ่นเหล้าข้าวปลาให้พรายกิน เสกขมิ้นว่านยาเข้าทาตัว
5. การพรรณนาโวหาร (นารีปราโมทย์)
จะเป็นตายง่ายยากไม่จากรัก จะฟูมฟักเหมือนเมื่ออยู่ในกลางเถื่อน
ขอโทษที่พี่ผิดอย่าบิดเบือน เจ้าเพื่อนเสน่หาจงอาลัย
6. เชิงเปรียบเทียบ (อุปมาโวหาร)
อีวันทองตัวมันเหมือนแก้ว ถ้าตัดโคนขาดแล้วก็ใบเหี่ยว
ใครจะควรสู่สมอยู่กลมเกลียว ให้เด็ดเดี่ยวรู้กันแต่วันนี้
7. กวีแทรกอารมณ์ขันในการแต่ง (หาสยรส)
ขุนช้างเห็นข้าไม่มาใกล้ ขัดใจลุกขึ้นทั้งแก้ผ้า
แหงนเถ่อเป้อปังยืนจังกา ย่างเท้าก้าวมาไม่รู้ตัว
ยายจันงันงกยกมือไหว้ นั่นพ่อจะไปไหนพ่อทูนหัว
ไม่นุ่งผ่อนนุ่งผ้าดูน่ากลัว ขุนช้างมองดูตัวก็ตกใจ
คำราชาศัพท์
คำอธิบายศัพท์
คำอธิบายศัพท์
- ทรามสวาดิ เป็นที่รัก
- ตกว่า ราวกับว่า
- ฏีกา คำร้องทุกข์ที่ยื่นถวายพระเจ้าแผ่นดิน
- เพรางาย เวลาเช้า และเวลาเย็น
- เมรุไก ภูเขา
- ร้องเกน ร้องตะโกนดังๆ
- สะเดากลอน ทำให้กลอนประตูหลุดออกได้ด้วยคาถาอาคม
- แหงนเถ่อ ค้างอยู่
- อุธัจ ตกประหม่า
- มินหม้อ เขม่าดำที่ติดก้นหม้อ
- ส่งทุกข์ เข้าสวม
- ขี้ครอก ลูกของข้าทาส
- เครื่องอาน เครื่องกิน
- จวงจันทน์ เครื่องหอมที่เจือด้วยไม้จวงและไม้จันทน์
- ฉวยสบเพลง บังเอิญถูกจังหวะ
คลิกเลือกเรื่องที่ต้องการศึกษา
- วรรณคดีวิจักษ์ ม.6
- วรรณคดีวิจักษ์ : สามก๊ก
- วรรณคดีวิจักษ์ : สามัคคีเภทคำฉันท์
- วรรณคดีวิจักษ์ : ขุนช้างขุนแผน ตอนขุนช้างถวายฎีกาแด่พระพันวษา
- วรรณคดีวิจักษ์ : ไตรภูมิพระร่วง
ผู้จัดทำ
อาจารย์ศรีสวาสดิ์ บุนนาค
น.ส.อภิญญา ตู้นิ่ม
โรงเรียนสตรีศรีสุริโยทัย
แหล่งอ้างอิง :
- http://learners.in.th/file/tonykukku/001002.jpg
- http://www.bloggang.com/viewblog.php?id=rattanakosin225&date=22-12-2007&group=1&gblog=39
- http://img66.imageshack.us/i/maruek10lx8.jpg/
- http://www.thaigoodview.com/library/contest2551/thai04/18/lukpasa/images/aj.jpg
- http://mblog.manager.co.th/uploads/1027/images/%E0%B8%A5%E0%B8%B4%E0%B9%84%E0%B8%.gif
- http://jeepy–jeep.blogspot.com/2007/10/blog-post_06.html
- http://www.bloggang.com/mainblog.php?id=kritsvv
- www.wt.ac.th/~supaporn/samkok.ppt
- http://student.nu.ac.th/lovingu/images/Guan%20Yu%20%20กวนอู.jpg
- http://www.bkkonline.com/upload/picture/เล่าปี.jpg
- http://www.bkkonline.com/upload/picture/เตียวหุย01.jpg
- http://media.photobucket.com/image/%25E0%25B9%2582%25E0%25B8%2588%25E0%25B9%2582%25E0%25B8%2589/tstawe6z/ZhaoYun.jpg
- http://student.nu.ac.th/k_net_l_t/gallery/อ้วนเสี้ยว.jpg
- http://www.kroobannok.com/blog/view.php?article_id=15912
- http://www.vcharkarn.com/vcafe/133270
- http://www.banglamung.ac.th/stubm6282550/CHPAN.html
- http://www.dektriam.net/TopicRead.aspx?topicID=101505
- http://thai135.multiply.com/journal/item/3
- http://www.info.ru.ac.th/province/Sukhotai/wtripoom.htm
- http://piromwasee.exteen.com/20080325/entry-1
- http://cddweb.cdd.go.th/cdregion03/cdr03/samake.htm
- http://www.kroobannok.com/blog/16875
- www.kidsquare.com/show.php?pid=1950
- http://psc.212cafe.com/user_blog/psc/picture/1185843766.jpg
- http://www.makkasan.com/mss1/rp63index_files/Page496.htm
