กรด เบส น่ารู้ ^___^
ความแรงของกรดและเบส
สารละลายอิเล็กโทรไลต์ต่างๆ นำไฟฟ้าได้ไม่เท่ากัน เพราะอิเล็กโทรไลต์แตกตัวเป็นไอออนได้มากน้อยต่างกัน
|
![]() |
![]() |
![]() |
![]() |
ความแรงของกรด-เบสตามทฤษฎีเบรินสเตด-ลาวรี หมายถึง ความสามารถ
ในการให้โปรตอนของกรด และความสามารถในการรับโปรตอนของเบส
1. ความแรงของกรด
ให้ HA เป็นกรดอ่อนชนิดหนึ่งเมื่อละลายน้ำแตกตัวได้ดังนี้

เนื่องจาก HA เป็นกรดอย่างอ่อนปฏิกิริยาการแตกตัวไม่ดี แตกตัวได้เพียงบางส่วนซึ่งน้อยมาก
ค่าคงที่สมดุล (K) มีค่าน้อย นั่นคือ เกิดปฏิกิริยาย้อนกลับได้ดีกว่าปฏิกิริยาไปข้างหน้า
ดังนั้นเมื่อพิจารณาความแรงของกรด-เบส จะพบว่า H3O+(aq) มีความแรงของกรดมากกว่า
HA(aq) และ A-(aq) มีความแรงของเบสมากกว่า H2O(l)
จากสมการจะเห็นได้ว่า

ตารางแสดงความแรงของคู่กรด-เบส พิจารณาจากโครงสร้างโมเลกุลของกรดและเบส

กรดไฮโดร หมายถึงกรดที่ประกอบด้วยธาตุ H และอโลหะ มีสูตรทั่วไป HnX เมื่อ n เป็นจำนวนอะตอม
ของธาตุ H และ X เป็นธาตุอโลหะ ตัวอย่างกรดไฮโดร เช่น HCl , H2S ในคาบเดียวกัน ความแรงของกรด
จะเพิ่มขึ้นตามค่าอิเล็กโทรเนกาติวิตีของอโลหะ เช่น NH3 < H2O < HF และ H2S < HCl
ในหมู่เดียวกัน ความแรงของกรดจะเพิ่มขึ้นเมื่อพลังงานพันธะลดลง หรือความแรงของกรดเพิ่มขึ้นตามเลข
อะตอมของอโลหะ เช่น HF < HCl < HBr < HI และ H2O < H2S < H2Se < H2Te
(ที่มา : http://wps.prenhall.com/wps/media/objects/602/616516/Chapter_15.html)
กรดออกซี หมายถึงกรดที่ประกอบด้วยธาตุ H อโลหะ และ O ได้แก่ HNO3, HClO4
ความแรงของกรดประเภทนี้จะเพิ่มขึ้นตามค่าอิเล็กโทรเนกาติวิตีของอโลหะ
เช่น HClO4 > HBrO4 > HIO4 และ HClO4 > H2SO4 > H3PO4
(ที่มา : http://wps.prenhall.com/wps/media/objects/602/616516/Chapter_15.html)
กรดออกซีที่มีธาตุองค์ประกอบเหมือนกัน ความแรงของกรดจะเพิ่มขึ้นตามค่าเลขออกซิเดชันที่เพิ่มขึ้น
เช่น HClO4 > HClO3 > HClO2 > HClO
(ที่มา : http://wps.prenhall.com/wps/media/objects/602/616516/Chapter_15.html)
กรดออกซีที่มีองค์ประกอบเหมือนกันและมีหลายโปรตอน กรดที่มีจำนวนประจุลบมากกว่าจะเป็นกรด
ที่มีความแรงน้อยกว่า หรือเป็นกรดที่อ่อนกว่า เช่น H3PO4 > H2PO4- > HPO42-
2. ความแรงของเบส
เนื่องจากเบสมีทั้งสารประกอบออกไซด์และไฮดรอกไซด์ของโลหะ ดังนั้นการพิจารณา
ความแรงของเบส สามารถพิจารณาได้จากตำแหน่งของโลหะในตารางธาตุดังนี้ในหมู่เดียวกัน ความแรงของเบส
เพิ่มขึ้นจากบนลงล่างเพราะความเป็นโลหะของธาตุเพิ่มขึ้นจากบนลงล่าง
เช่น LiOH < NaOH < KOH หรือ Li2O < Na2O < K2O
ในคาบเดียวกัน ความแรงของเบสลดลงจากซ้ายไปขวาเพราะความเป็นโลหะของธาตุลดลง
จากซ้ายไปขวา เช่น Al(OH)3 > Mg(OH)2 > NaOH หรือ Al2O3 > MgO > Na2O
