ศรีสะเกษ (Si Sa Ket) Ep.01 : วัดสระกำแพงใหญ่
สร้างโดย : นายพูนศักดิ์ สักกทัตติยกุล
สร้างเมื่อ : 09 ธันวาคม 2565
ศรีสะเกษ (Si Sa Ket) Ep.01
วัดสระกำแพงใหญ่
วัดสระกำแพงใหญ่ ตั้งอยู่ใน อำเภออุทุมพรพิสัย จังหวัดศรีสะเกษ ภายในวัดมีปราสาทสระกำแพงใหญ่ซึ่งเป็นปราสาทขอม โบราณสถานที่มีอายุกว่า 1,000 ปี เป็นปราสาทหินขนาดใหญ่และสมบูรณ์ที่สุดของจังหวัด ภายในวัดมีสรีระของหลวงปู่เครื่อง สุภัทโท อดีตเจ้าอาวาสวัดสระกำแพงใหญ่ ซึ่งเป็นเกจิชื่อดังของจังหวัดศรีสะเกษ นอกจากนี้ ยังมีสิ่งศักดิ์สิทธิ์ต่างๆ อยู่หลายแห่ง ทั้งอุโบสถพญานาคที่ประดิษฐานพระเมี๊ยะมุนีจำลอง รูปหล่อหลวงปู่เครื่ององค์ใหญ่ ถ้ำเงินถ้ำทอง ภายในวัดพื้นที่ค่อนข้างกว้างขวาง มีสิ่งก่อสร้างที่อลังการสวยงามหลายจุด
นอกจากปราสาทโบราณ ภายในวัดยังมีรูปหล่อหลวงปู่เครื่ององค์ใหญ่ ที่ใต้ฐานนี้จะมีสังขารของหลวงปู่เครื่องประดิษฐานอยู่สามารถเข้าไปกราบไหว้สักการะได้ทุกวัน ด้านหลังของวัดจะเป็นพิพิธภัณฑ์วัดสระกำแพงใหญ่ นอกจากนี้ยังมีวิหารที่ภายในประดิษฐานพระพุทธรูปนาคปรกศิลา ที่มีอายุกว่าพันปี ใต้ฐานพระวิหาร มีถ้ำเงิน ถ้ำทอง ที่มีพระธาตุประจำวันเกิดอยู่รอบทางเดินายในถ้ำ สามารถทำบุญตามวันเกิดได้ อุโบสถที่ด้านหน้าเป็นบันไดพญานาคสวยงาม ประดิษฐานพระเมี๊ยะมุนีจำลอง ไม่ต้องไปไกลถึงพม่า บริเวณทางเดินมีรูปปั้นพระสงฆ์สีขาวจำนวน 111 รูป อุ้มบาตร มีเหรียญด้านหน้าสำหรบใส่บาตรทำบุญให้ครบทุกองค์ เพื่อความเป็นสิริมงคล พระอุโบสถที่ตั้งอยู่ด้านในสุด กำแพงเป็นศิลปะแบบขอม ที่มีลวดลายแกะสลักงดงาม นับว่าเป็นสถานที่ท่องเที่ยวทางประวัติศาสตร์ในศรีสะเกษที่เก่าแก่และทรงคุณค่า และไม่ควรพลาดมาเยี่ยมชม
ปราสาทสระกำแพงใหญ่
ตั้งอยู่ในบริเวณวัดสระกำแพงใหญ่ ตำบลสระกำแพงใหญ่ อำเภออุทุมพรพิสัย จังหวัดศรีสะเกษ ลักษณะเป็นปราสาทอิฐ 3 องค์เรียงกันตามแนวทิศเหนือ–ใต้ อยู่บนฐานศิลาแลงเดียวกัน ปราสาทหลังกลางต่างจากปราสาทองค์เหนือ–ใต้ ที่ขนาบข้าง เนื่องจากส่วนฐานบัว ประตูหลอกและเครื่องบนก่อด้วยหินทรายและมีมุขยื่นไปทางด้านหน้าหรือทิศตะวันออก นอกจากนี้ ยังมีปราสาทหลังเดี่ยว แยกไปทางด้านทิศตะวันตกของปราสาทหลังใต้ส่วนด้านหน้าของปราสาท ประธานมีบรรณาลัยสองหลัง ตั้งอยู่ทางด้านทิศตะวันออกเฉียงเหนือและทางทิศตะวันออกเฉียงใต้ ลักษณะเป็นอาคารรูปสี่เหลี่ยมผืนผ้ามีประตูทางเข้าด้านทิศตะวันตกด้านเดียว ปราสาททั้งหมดล้อมรอบด้วยแนวระเบียงคด โดยมีโคปุระรูปปีกกาอยู่ทางด้านทิศตะวันออกและตะวันตก ส่วนด้านทิศเหนือ และด้านทิศใต้ โคปุระ มีลักษณะเป็นมุขยื่นออกมาด้านหน้าเท่านั้น ปราสาทหลังนี้มีการใช้งานอย่างต่อเนื่องตั้งแต่ราวช่วงปี พ.ศ. 1501-1800 จากการขุดแต่งบูรณะโดยสำนักงานโบราณคดีและพิพิธภัณฑ์สถานแห่งชาติที่ 9 นครราชสีมาระหว่างปี พ.ศ. 2531-2532 ได้ค้นพบโบราณวัตถุที่สำคัญๆหลายชิ้น เช่น ประติมากรรมสัมฤทธิ์ขนาดใหญ่ รูปบุคคลประทับยืน พบบริเวณด้านหน้าบันไดทางขึ้นซุ้มโคปุระ ระเบียงคตด้านทิศใต้ เป็นรูปบุคคลยืนตรงมือซ้ายจับอยู่ที่เอวส่วนที่เป็นข้อศอกหักหายไปเหลือแต่ท่อนแขนช่วงบน ความสูง 140 เซนติเมตร ยืนอยู่บนฐานสี่เหลี่ยมที่มีเดือยอยู่ใต้ฐาน ลวดลายผ้านุ่งจะมีลักษณะนุ่งผ้าเว้าที่บั้นเอว ผ้านุ่งมีขนาดสั้นเหนือเข่า ชายผ้าเว้าลงมาก ด้านข้างของขามีเข็มขัดรัดอยู่ค่อนข้างต่ำลงมาจากขอบผ้าที่บั้นเอว ที่เข็มเป็นอุบะปลายเรียวแหลมห้อยติดอยู่ ข้างใต้ผ้าที่นุ่งจับเป็นริ้วยาวลงมาในแนวตั้ง สวมกรอง-ศอ กำไล แหวนข้อเท้า เบ้าตาเจาะลึกลงไปเพื่อใส่หินมีค่า เชื่อว่าคงเป็นประติมากรรมรูปเทพในศาสนาฮินดู ปัจจุบันเก็บรักษาและจัดแสดงไว้ที่พิพิธภัณฑ์สถานแห่งชาติ พิมาย จ.นครราชสีมา
พระพุทธรูปนาคปรกหินทราย ซึ่งเจ้าอาวาสวัดสระกำแพงใหญ่ (หลวงปู่เครื่อง สุภัท.โท)เป็นผู้ค้นพบบริเวณด้านหน้าปราสาทประธาน เป็นพระพุทธรูปประทับนั่งปางสมาธิเหนือขนาดนาค 3 ชั้น นาคมี 7 เศียร แผ่พังพานอยู่ด้านหลัง บริเวณด้านหลังเศียรพระพุทธรูปที่เป็นนาคปรกสลักรูปเทพนพเคราะห์ ปัจจุบันวัดสระกำแพงใหญ่เก็บรักษาไว้ที่วิหารลอย ภายในบริเวณวัดปราสาทจำลองซึ่งเป็นส่วนที่ใช้ประดับบนชั้นหลังคา แม่พิมพ์ดินเผา ภาพพระพุทธรูปประทับนั่งปางสมาธิ 3 องค์ แม่พิมพ์ภาพนี้เหมือนกับแม่พิมพ์ที่พบบริเวณประตูชัยทางด้านทิศใต้ของเมืองพิมาย สร้างขึ้นราวพุทธศตวรรษที่ 18 เครื่องถ้วยเขมร รูปทรงต่างๆเช่น ไห กระปุก แจกัน เครื่องเคลือบรูปช้าง ตะครัน แท่นหินบดยา ลูกกลิ้งหินบดยา เหล็กรูปตัวไอ มีด ใบหอก เป็นต้น ปราสาทสระกำแพงใหญ่สันนิษฐานว่าสร้างขึ้นราวพุทธศตวรรษที่ 16 ตามความเชื่อในศาสนาฮินดู โดยมีรูปแบบศิลปขอมแบบปาปวน ต่อมาราวพุทธศตวรรษที่ 18 อาจได้รับการ เปลี่ยนแปลง บูรณะเป็นศาสนสถานในพุทธศาสนา
การเดินทาง : จากตัวอำเภออุทุมพรพิสัย ใช้ทางหลวงหมายเลข 2083 เส้นทางไปจังหวัดสุรินทร์ ประมาณ 2 กิโลเมตร จะพบทางให้เลี้ยวซ้ายตรงเข้าสู่วัดสระกำแพงใหญ่
แหล่งข้อมูล :
- https://www.m-culture.go.th/sisaket/ewt_news.php?nid=541&filename=index
- https://thai.tourismthailand.org/Attraction/ปราสาทสระกำแพงใหญ่
ภาพโดย : www.thaigoodview.com
